پدیده جدید اقتصاد ایران دلزدگی فعالان اقتصادی و تولید کنندگانی است که رزمندگان خط مقدم اقتصاد به شمار می روند. در هر اقتصادی اینچنین پدیده ای تجربه شود روزهای سخت و خطرات مهلکی را بر اقتصاد آن کشور تحمیل می کند. در صورتی که سربازان خط مقدم اقتصادی امید خود را از دست بدهند راه برای حمله و هدف گذاری دشمن باز می شود. لذا حمایت از تولید کنندگان و فعالان اقتصادی شناخته شده موضوع مهمی است که عبدالوهاب سهل آبادی رئیس هیات مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت ایران و رئیس اتاق بازرگانی اصفهان بدان پرداخته و دغدغه های اقتصادی فعالان بازار را و اینکه  چرا در این وضعیت قرار گرفتیم را برای رادار اقتصاد تشریح کرده است.

در شرایط کنونی، اقتصاد ایران روزهای سختی را در جنگ اقتصادی پشت سر می گذارد،روزهای سخت در جنگ یک مساله طبیعی است اما آنچه خارج از قواعد جنگ بر رزمندگان عرصه اقتصادی وارد شده از نظر شما چیست؟

هیچ ایرانی از حال این روزهای اقتصاد کشور بی خبر نیست.  این ایرانی چه تاجر و فعال اقتصادی باشد یا یک کارگر و یک کارمند حقوق بگیر، این روزها همه هر کدام به نوعی دردمند سوء تدبیرها و سیاست گذاری های نادرست دولت ها و دولت مستقر هستند. دردی که تاجر و فعال اقتصادی، تولید کننده و کارخانه دار و کارگر و کارمند تا زن خانه دار و مادر سرپرست خانوار به اشکال مختلف به او اشاره می کنند چرا که همه ی مردم را دردمند مسائل اقتصادی کرده اند.

ایران به دلیل تحریم های آمریکا درگیر یک جنگ اقتصادی است، جنگی که پیامدهای آن بخش های مختلف اقتصاد را تحت الشعاع قرار می دهد. نمی توان از این موضوع چشم پوشی کرد، اما مساله این است دولت در این جنگ چقدر همراه مردم است و تا چه حد جلوی تحریم های داخلی را می گیرد؟ برای روشن شدن این موضوع بهتر است که نمونه ملموسی از آنچه در جنگ داشتیم را مثال بزنیم. ما  جزء کشورهای نادری هستیم که هشت سال جنگ نظامی را تجربه کرده‌ایم، جنگی که مردم همه با هم در کنار هم از  کشور دفاع کردند، همه با خردجمعی، همراهی و همکاری با یکدیگر توانستند بر دشمن پیروز شوند.

علی رغم اینکه  قدرت های جهانی از بعثی ها حمایت های گسترده ای به عمل آوردند، اما مردم در اقصی نقاط کشور در روزهای گرم و سرد برای رساندن آب خنک و یخ و غذای گرم به رزمندگان چقدر تلاش می کردند. ما چنین ملتی بودیم، این خاطرات این فداکاری ها و این اتفاقات فراموش نشدنی است. رزمندگانی که در جبهه ها می جنگیدند، بعد از لطف خدا دلخوش به دلجویی مردم بودند اما الان رزمندگان جبهه اقتصادی و فعالان عرصه تولید، احساس هم دردی نمی کنند، اما با این حال همچنان در عرصه پر فراز و فرود اقتصاد در میدان جنگ در حال مبارزه هستند. از این جهت گفتم احساس همدردی و همکاری و همراهی نمی کنند چرا که مهم‌ترین وزارتخانه‌ای که به صورت مستقیم با جبهه اقتصادی سر و کار دارد یعنی وزارت صمت چند ماه است که وزیر ندارد! وقتی ارگانی پایش را در کفش کارخانه دار و  تولیدکننده می کند، هیچ کس حامی تولید کننده نیست، آیا می توان انتظار داشت که اتفاقات خوبی برای تولید و اقتصاد کشور رخ بدهد؟ راهی پیش پای تولید کننده نگذاشته اند. 

عمده ترین خواسته های فعالان واقعی اقتصاد کشور در جنگ اقتصای چیست؟

وقتی دائما همه اخبار بر بی انضباطی های اقتصادی دلالت می کند، وقتی دولت راهکار یا برنامه ای برای جلوگیری از بی انضباطی مالی ندارد، وقتی دولت با عوامل مخرب تولید برخورد نمی کند و نمی شنویم با تهدید کنندگان تولید برخوردهای لازم صورت بگیرد، آیا می توان انتظار داشت که تولید کننده در جنگ اقتصادی امیدوار به حمایت های متعاقب و مستمر به روند تولید ادامه بدهد؟ آیا می توان انتظار داشت بازرگان و تاجر و صادر کننده و تولید کننده نگرانی های مختلفی نداشته باشد؟ قطع به یقین نظام اقتصادی کشور درگیر جنگ اقتصادی است اما در شرایط جنگی بدون انضباط نمی توان موفق شد.

اگر در عرصه جنگ اقتصادی قرار داریم و دوران حساسی را پشت سر می گذاریم، همانند جبهه که دادگاه نظامی دارد، دادگاه های نظامی که متخلفین نظامی را محاکمه می کنند باید تمام کسانی که به تولید و به روند رشد اقتصادی لطمه زدند را بی هیچ تعارفی محاکمه کرد. آیا در جبهه اقتصادی به میزان خسارت هایی که به اقتصاد و رشد تولید و رشد و توسعه اقتصادی کشور لطمه وارد شده ، متخلفان محاکمه شده اند که درس عبرتی برای بقیه باشد. پس ما خودمان هم با خودمان در جنگ هستیم، ما علاوه بر تحریم های دشمن دچار خود تحریمی هستیم، اینگونه است که رشد اقتصادی آن هم به صورت واقعی ثبت نمی شود. اینگونه است که بی انضباطی مالی و مدیریتی راه را برای سوء استفاده عده معدودی از اقتصاد ایران باز کرده است.

مهمترین حوزه ای که در اقتصاد کشور نادیده گرفته شده ، بخشی که می توانست مهار کننده معضلات بعدی باشد از نظر شما چیست؟

بی انضباطی. متاسفانه ما از هر جهت دچار بی انضباطی هستیم، بی انضباطی در بازار، بی انضباطی در قیمتهای اجناس، کالاها و خدمات، بی انضباطی در درصدهایی که گران می شود؛ مثلا اگر مواد اولیه ده درصد گران شود قیمت نهایی جنس بیش از نود درصد می شود. بی انضباطی در تولید و نیازهای واجب کشور، بی انضباطی در واردات یا واردات کالاهای ضروری. بی انضباطی در اعطای تسهیلات به تولید یا تخلفاتی که به نام تولید صورت می گیرد. با اینکه می دانیم راه نجات اقتصاد کشور اعتلای تولید است بی انضباطی ها راه را بر روی رشد تولید بسته است. در این موضوع هیچ شکی وجود ندارد که تحریم ها به تولید فشار می آورد اما ما از همان الگوی هشت سال جنگ باید استفاده کنیم، مگر آن زمان کم مشکل داشتیم .

اگر اعلام می کردند که گندم نداریم و فلان شهر گندم کافی برای ارسال به همه کشور دارد در کمتر از 48 ساعت تمام سیستم حمل و نقل برای بار زدن گندم به سمت شهرهایی می رفت که گندم در سیلوهایش ذخیره شده بود، مردم هم کمک می کردند،؛ مردم هم مشکلات را تحمل می کردند چون مسوولین در کنار مردم بودند اما مردم امروز شاهد از بین رفتن همدلی و همراهی مسوولین هستند، لذا آنها هم با هم همدلی کمتری می کند. اگر سیستم حمل و نقل در 48 ساعت بسیج می شد می دانست که گندمی که به شهرهای مختلف می برد برای همه ی مردم است، مردم را سیر می کند، به نفع سفره مردمی است که تحت فشار هستند اما خطاهای ریز ودرشتی که در حق ملت شد همه را به هم بد بین کرده است. متاسفانه مسوولین در خوراک مردم هم تقلب کردند. ما نسبت به نرخ ارز و تولیدی که از ارز تاثیر می پذیرد تقلب کردیم، متاسفانه مسوولینی که چپ و راست دلشان می خواهد از صندوق ذخیره ملی به صورت غیر ضروری و غیر مجاز برداشت کنند هم در حق اقتصاد مردم  کنونی و هم در حق آیندگان تقلب کردند.

تقلبی که  از آن یاد می کنید چه قدر روی اقتصاد ما تاثیر گذاشته و چالشهای اقتصادی ما می تواند ناشی از این تقلبی باشد که در حق خودمان به خودمان وارد کردیم؟

 در واردات، در اعطای همین ارز 4200 تومانی از حق مردم چنان تقلب هایی صورت گرفته که اشاره به  آن دل مردم را خون می کند. اصلا نمی توان اسم کالاهایی را برد که با ارز دولتی وارد کشور شده، یا  به اسم کالای واردات کالای دولتی ارز گرفته شده اما هیچ کالایی وارد نشده و سرمایه های مردم در خارج به نفع عده ای سرمایه گذاری شده است. یا اینکه کالاهای وارد شده به چند برابر قیمت و با ارز آزاد به مردم فروخته شده است. متاسفانه شرایط اقتصادی کشور بد است. تولید کننده و صنعت کننده هر روز بیشتر از میدان به در می شوند.

دولت حمایت چندانی از تولید و صنعت نمی کند، نه امسال که به نام سال جهش تولید نامگذاری شد، بلکه در طی هفت سال گذشته تولید یتیم ماند. حتی اگر دولت حمایتی هم کرده باشد در حد وام ها با سودهای بالایی است که کمر تولید کننده را می شکند، حمایت یعنی هر روز یک دغدغه از تولید کننده و صنعت کار کم شود، نه اینکه هر روز یک دغدغه به چالش های قبلی اضافه شود. متاسفانه  دولت به جای زمینه سازی برای رشد تولید و صنعت کشور، به جای اینکه آورده های خوبی برای رشد تولید داشته باشد با عمده سیاست های خود دائما در حال ضربه زدن به صنعت و تولید است .

چرا دولت نتوانسته حامی تولید و صنعت باشد عیب کار از کجاست؟

از اینجا که دولت تمایلی به کوچک سازی خود ندارد.  دولت سنگین و بزرگ با هزینه های بسیار زیاد دائما بر دوش مردم و تولید هزینه می گذارد. دولت بزرگی که یا وقتی برای شناسایی و برخورد با دلالان و محتکران و واسطه گران ندارد یا اینکه تمایلی برای ورود به این حوزه ها ندارد. ایراد کار از اینجاست که دولت ازتولید کنندگان و فعالان بازار دارای شناسنامه و شناخته شده حمایتی به عمل نمی آورد، از تولید کنندگان و فعالین اقتصادی که به صورت منطقی و قانونی کار می‌کنند حمایت نمی کند، یا اصلا روی خوشی به آنها نمی دهد، اینگونه است که  تولید کنندگان ما  در عذاب هستند، در حالی که دلالان و محتکران و فعالان اقتصادی بدون شناسنامه که فرارهای مالیاتی بالایی دارند سودهای کلانی به جیب می‌زنند و تولید را فلج می کنند. به این خاطر تولید رشد نمی کند و اقتصاد جان نمی گیرد که دولت علاقه ای به کار کردن بخش خصوصی ندارد.

هیچ مسئولی برای تولید کننده و صنعت گر وقت نمی گذارد یا اصلا وقت ندارد، به این دلیل که بانکها علاقه ای به حمایت و اعطای تسهیلات به تولید ندارند. بنده خدمت معاون اول رئیس جمهور آقای جهانگیری عرض کردم هر کدام  گوشه ای از کار را بگیرید تا خدا هم به ما کمک کند، بیایید با پایان دادن به فساد اقتصادی و بستن زمینه ها برای انجام هر گونه فساد اقتصادی، اقتصاد کشور را نجات دهید. مگر اوایل انقلاب مفسدان اقتصادی را اعدام نکردید، با هیچ مفسدی تعارف نکنید، مردم را ببینید ، هشتاد میلیون ایرانی را ببینید نه عده کمی را. کسانی که به اقتصاد خیانت می کنند رحم نکنید، به مردمی که از رانت و احتکار و خیانت تاب و توان خود را از دست داده اندرحم کنید.